عناب و دیابت دو کلمه ای هستند که در کنار هم یکی برای دیگری به کار میرود. از خواص بی نظیر عناب پیشگیری از دیابت و تصفیه خون می باشد.
عناب بهعنوان میوهای برای کاهش قند خون و مدیریت دیابت شناخته میشود. آمار و ارقام نشان میدهند، ۱۰ درصد از جمعیت بزرگسال دنیا یعنی افراد ۲۰ تا ۷۹ ساله، مبتلا به دیابت هستند و تقریبا نیمی از افراد مبتلا به دیابت از بیماری خود اطلاعی ندارند. همچنین، به نقل از انجمن اطلاع رسانی دیابت (گابریک)، تعداد افراد مبتلا به دیابت در ایران بیش از ۷/۵ میلیون نفر برآورد شده و آمار نشان میدهد حدود ۲۵ درصد افراد مبتلا از بیماری خود اطلاع ندارند.
خواص عناب خشک برای دیابت
دیابت شیرین با افزایش سطح گلوکز خون بهدلیل تولید ناکافی انسولین (دیابت نوع ۱) یا ناتوانی بدن در استفاده موثر از انسولین (دیابت نوع ۲) تشخیص داده میشود. افزایش سطح گلوکز در بدن میتواند منجر به عوارض مختلفی از جمله بیماری قلبی-عروقی، نوروپاتی (Neuropathy) و آسیب به کلیه شود؛ بنابراین مدیریت سطح قند خون برای کنترل بیماری دیابت بسیار مهم است.
عناب بهعنوان یک داروی طب سنتی برای مدیریت بیماری دیابت استفاده میشود. با این حال، در حال حاضر تحقیقات پزشکی روی ترکیب شیمیایی عناب و اثرات فارماکولوژیکی آن متمرکز شده است. در همین راستا، برخی از شرکتهای غذایی اقدام به تولید محصولات مختلف مانند نوشیدنی عناب، پودر کیک عناب و… کردهاند.
متاسفانه این محصولات بهدلیل ماهیت شیمیایی و داشتن مواد نگهدارنده، برای کنترل دیابت مفید نیستند و میتوانند باعث افزایش سطح قند خون نیز شوند؛ بنابراین توصیه میکنیم از عناب خشک برای مدیریت دیابت استفاده کنید.
فواید عناب برای دیابت چیست؟
عناب سرشار از مواد مغذی ضروری است که آن را به یک مکمل ارزشمند برای رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت تبدیل میکند. برخی از فواید عناب برای دیابت عبارتاند از:
سرشار از انواع ویتامینهای A، B و C
دارای مواد معدنی لازم برای بدن مانند کلسیم، پتاسیم و منیزیم
حاوی آنتیاکسیدانهایی مانند فلاونوئیدها (Flavonoids) و فنولیکها (Phenolics) که استرس اکسیداتیو بدن را کاهش میدهند
دارای اثرات ضد التهابی
کالری پایین
تنظیم حساسیت به انسولین
افزایش ترشح انسولین از سلولهای بتای پانکراس
تثبیت قند خون بهدلیل شاخص گلیسمی (GI) پایین آن
تنظیم متابولیسم بدن
سرشار از فیبر رژیمی که به کاهش سرعت جذب گلوکز در جریان خون کمک میکند
کمک به سلامت کبد برای تنظیم متابولیسم گلوکز در بدن
کاهش سطح گلوکز خون
کاهش سطح کلسترول LDL و تری گلیسیرید که در مدیریت عوارض دیابت موثر هستند
کمک به مدیریت وزن که یکی از عوامل ایجاد دیابت نوع ۲ است
بهبود گردش خون برای کاهش خطر عوارض دیابت مانند نوروپاتی محیطی
حمایت از عملکرد کلیه
کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی
تقویت سیستم ایمنی بدن برای جلوگیری از ابتلای افراد مبتلا به دیابت به بیماریهای عفونی
تنظیم فشار خون که اغلب در افراد مبتلا به دیابت دیده میشود.
جلوگیری از تشکیل گلیکوزیشن پیشرفته (AGEs) که با عوارض دیابت مرتبط است.
خواص عناب برای دیابت بارداری
دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری تشخیص داده میشود. مانند سایر انواع دیابت، دیابت بارداری بر نحوه استفاده سلولهای بدن از قند (گلوکز) تاثیر میگذارد. این نوع دیابت باعث افزایش قند خون میشود که میتواند بر بارداری و سلامت جنین شما تاثیر بگذارد.
کنترل قند خون در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت است و علاوه بر حفظ سلامت کودک، میتواند از زایمان سخت نیز جلوگیری کند. برخی از خواص عناب برای دیابت بارداری عبارتاند از:
۱. شاخص گلیسمی پایین
همانطور که اشاره شد، عناب دارای شاخص گلیسمی (GI) نسبتا پایینی است؛ به این معنی که هنگام مصرف آن سطح قند خون سریع افزایش نمییابد. این ویژگی عناب میتواند برای زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری که نیاز به مدیریت سطح قند خون خود دارند، مفید باشد.
۲. سرشار از مواد مغذی
عناب سرشار از ویتامینها و مواد معدنی از جمله ویتامین C، ویتامین A، پتاسیم و آهن است. در حالی که این مواد مغذی برای سلامت کلی جنین و مادر مفید هستند، میتوانند به تنظیم فشار خون و مدیریت دیابت بارداری نیز کمک کنند.
طریقه مصرف عناب برای کاهش قند خون
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، محصولات مختلفی بر پایه میوه عناب تولید شده است. با این حال، این محصولات بهدلیل داشتن مواد نگهدارنده و قند مصنوعی برای کنترل دیابت مفید نیستند. توصیه میکنیم برای اضافه کردن عناب به رژیم غذایی خود با یک متخصص غدد مشورت کنید. با این حال، بهطور کلی طریقه مصرف عناب برای کاهش قند خون به شرح زیر است:
۱. استفاده از میوه عناب بهصورت خام
شما میتوانید میوههای تازه یا خشک عناب را بهصورت خام مصرف کنید. با این حال، دقت داشته باشید که نباید در مصرف این میوه زیادهروی نکنید؛ زیرا عناب بهصورت طبیعی قند بالایی دارد و مصرف زیاد آن میتواند باعث افزایش سطح قند خون شود.
۲. نوشیدن چای عناب
برای تهیه دمنوش عناب، میوههای خشکشده عناب را حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آب داغ بجوشانید؛ سپس صاف کرده و بنوشید.
معایب عناب برای دیابت
بهطور کلی عناب دارای قند و کربوهیدرات بالایی است؛ اما شاخص گلیسمی (GI) پایین آن باعث میشود که قند موجود در این میوه به آرامی وارد خون شده و بهسرعت قند خون را افزایش نمیدهد. از مضرات عناب برای دیابت میتوان به مورد زیر اشاره کرد:
تصویر یک کاسه عناب خشک شاخص گلیسمی عناب حدود ۲۰ است که در دسته گلیسمی پایین قرار میگیرد.
در این مقاله به بررسی خواص عناب برای قند خون و مدیریت بیماری دیابت پرداختیم. با این حال، در نظر داشته باشید که اگر چه میوه عناب میتواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای افراد مبتلا به دیابت باشد؛ اما یک درمان مستقل نیست.